کوچینگ ( Coaching ) یکی از رشته هایی است که درکشورهای صنعتی به شدت در حال رشد می باشد و ریشه لغوی آن ازکُوچ می آید که به معنای مربی است که ورزشکاران را در راه رسیدن به موفقیت همراهی می کند و در این راستا کُوچ تمامی تجربیات خویش را به ورزشکار منتقل می سازد تا ورزشکار بتواند قله های موفقیت و پیروزی را فتح کند.

 اما کوچینگی که امروزه در کشورهای مهم صنعتی از آن استفاده می شود در واقع کُوچ کردن یا همراهی کردن مدیران یک مجموعه می باشد ( یک کُوچ، فردی می باشد که به روانشناسی مدیریت و مدیریت نوین آشنایی کامل دارد ) در این همراهی آموزش های لازم برای پیش بردن مدیران مجموعه تا رسیدن به اهداف پیروزمندانه  از جمله وظایف کُوچ می باشد .

در مدیریت نوین نقش کُوچ بسیار حائز اهمیت است به صورتی که تقریبا هر مدیری یک کُوچ دارد. کُوچ که دارای توانمندی های روانشناسی و مدیریتی می باشد، ابزارهای متعددی را دارا است تا بتواند مدیر را در بحران های عملیاتی و … همراهی نماید و همچنین بتواند با استفاده از تکنیک های موجود در این رشته هر گونه استرس، نگرانی، کمبود انرژی و پیچیدگی را از مدیر دور نماید و مدیر را یاری می دهد تا از حداکثر توانایی هایش در هر لحظه استفاده نماید و به این ترتیب بحران ها را با موفقیت و پیروزی سپری نماید.

 تا به حال چند بار در مورد شرایط روحی روانی خود در محیط کار فکر کرده اید؟ نسبت به شغل فعلی و شرایط حاکم بر آن، چه حسی دارید؟ آیا از شغل خود راضی هستید؟ بر اساس تحقیقی که موسسه Randstand انجام داده است، از میان ۵۶۰۰ کارمند در سنگاپور، حدود نیمی از آنها از شرایط شغلی خود ناراضی بودند و شغل خود تنها یک منبع درآمد برای ادامه زندگی می بینند.

این نتایج یک زنگ خطر برای شرکت ها و سازمان ها محسوب می شود چرا که موضوع عدم رضایت شغلی، موضوعی نیست که دست کم گرفته شود زیرا می تواند پیامدهای تاثیرگذاری برای سازمان ها، افراد و در نهایت جامعه داشته باشد.

شناسایی دلائل عدم رضایت شغلی، بحثی مفصل بوده و نیازمند مطالعات دقیق و جمع آوری اطلاعات آماری گسترده است تا مشخص شود، در هر محیطی، مهمترین این دلائل کدامند .

با این حال، مشخص شده است که دلائل عدم رضایت شغلی به چهار زمینه اصلی تعلق دارند :

1. عدم دریافت حقوق کافی : این موضوع یکی از رایج ترین دلائل عدم رضایت شغلی است و معمولا زمانی بروز پیدا می کند که فرد، شرایط و کیفیت زندگی فردی خود را با سایر افرادی که در زمینه و شرایط شغلی مشابه او مشغول به کار هستند، مقایسه می کند و به این نتیجه می رسد که وی حقوق کافی دریافت نمی کند، در حالی که شایسته دریافت حقوق بیشتری است.
2. محدودیت در ارتقاء شغلی : این موضوع در واقع یک دیدگاه و باور است که به مرور زمان ایجاد می شود . عدم وجود فرصت هایی که به فرد امکان پیشرفت در جایگاه حرفه ای دهد، موجب نارضایتی می گردد که می تواند، فرد را وادار به ترک سازمان و جستجوی فرصت شغلی جدید کند.
3. ضعف مدیریت : رفتارهایی از طرف مدیر شرکت و سازمان مانند مجبور کردن کارمندان به کار کردن تا دیر وقت، بدرفتاری با کارکنان و زورگویی در محیط کار، موجب از دست رفتن انگیزه کاری در کراکنان و حتی بروز افسردگی در آنها می گردد.
4. محیط کار : مهمترین موارد تاثیرگذار در محیط کار، وجود تفاوت فرهنگ و دیدگاه بین همکاران و شرایط نامناسب محیط فیزیکی کار است که تاثیر چشمگیری بر رضایت شغلی دارد.

کوچینگ سازمانی چگونه می تواند در زمینه افزایش رضایت شغلی مفید باشد؟

• راهکاری بهتر از تغییر شغل

ترک کردن شغل فعلی با هدف پیدا کردن شغلی جدید با شرایط کاری بهتر، یک ریسک پرهزینه می باشد. چراکه می تواند ماه ها طول بکشد تا شغلی با شرایط جدید پیدا شود. لذا همواره گزینه ترک شغل باید آخرین گزینه باشد.

کوچینگ سازمانی کمک می کند تا فرد بجای فرار از مشکلات، با مشکلات روبرو شده و برای حل کردن آن گام های عملی بردارد. گاهی نیاز است که تحت فشار قرار بگیریم تا ارزش واقعی خود را درک کنیم. کوچینگ سازمانی کمک می کند تا فرد دیدگاه بهتر و روشن تری در زمینه اهداف شغلی و فردی خود داشته باشد.

اما اگر چاره ای جز تغییر شغل نبود، کوچینگ به فرد کمک می کند تا با تعریف اهدافی صحیح و متناسب با توانایی های خود، پله های ترقی را طی کند و در جایگاهی قرار بگیرد که شایستگی آن را دارد.

• نتایج اثبات شده

 انستیتوی مطالعات استخدامی، تحقیقی بر روی اثر کوچینگ سازمانی بر رضایتمندی کارمندان انجام داد و نتایج قبل و بعد از ارائه خدمات کوچینگ سازمانی را ارزیابی نمود.

بر این اساس روشن شد که میزان رضایتمندی کارمندان در بازه زمانی کوتاهی بعد از شرکت در جلسات کوچینگ افزایش معنی داری داشته است. نتایج تحقیقات سایر موسسات بین المللی نیز تایید کننده این موضوع است که در سازمان هایی که مدیران آنها از خدمات کوچینگ سازمانی استفاده کرده اند، میزان رضایت شغلی در خود مدیران و کارمندان آنها افزایش داشته است.

نتایج حاصل از خدمات کوچینگ بر روی کارکنان، اثرات ماندگاری داشته است که شامل تغییر در نگرش آنها به مفاهیم کار سازمانی، کار تیمی، احساس تعلق به مجموعه و احساس اعتماد به نفس بیشتر بوده است.

بعد از جلسات کوچینگ، کارمندان آمادگی بیشتری برای رویارویی با چالش های موجود بدست می آورند و توانایی پیدا کردن راه حل برای مشکلات وجود در آنها افزایش می باشد.

• تاثیرگذاری مثبت بر دیگران

همانطور که گفته شد، عدم رضایت شغلی، یک موضوع فردی و تک نفره نیست. وقتی که یک کارمند به دلائلی دچار نارضایتی شغلی می گردد، خواسته یا ناخواسته بر روی همکاران خود نیز تاثیرگذار خواهد بود.

این موضوع می تواند منتهی به زنجیره ای از رویدادها گردد که کارفرما را دچار چالشی بزرگ کند. لذا عدم رضایت شغلی کارمندان، بخصوص در زمانی که ریشه این نارضایتی مواردی مهم باشد، موضوعی قابل اغماز نیست. حداقل مدیران که به آینده سازمان خود بها می دهند، چنین فکر می کنند.

خدمات کوچینگ سازمانی، کمک می کند تا فرد به رضایت از خود برسد. فردی که به چنین رضایتمندی برسد، می تواند با چالش های موجود، برخورد منطقی داشته و بر روی اطرافیان خود از جمله همکاران در محیط کار تاثیر مثبت داشته باشد. تاثیر مثبتی که می تواند حتی رضایت شغلی را شامل شود.

بنابراین اینگونه نتیجه می گیریم که تغییر شغل امری ناصحیح جلوه نیست بلکه استفاده از کوچینگ سازمانی منجر می شود تا قبل از چنین تصمیمی،  چند قدم عقب تر رفته و تصویری بزرگتر از کل ماجرا را ببینید.

چراکه بیشتر اوقات درگیری با چالش ها در محیط کار، امکان دیدن تصویر کلی و در نتیجه تصمیم گیری منطقی را سلب می کند ولی با این وجود در بیشتر اوقات، گفتگو، بازخورد دادن و بازخورد گرفتن، شنیدن صحبت های طرف مقابل، بدون پیش داوری و غیره، کمک می کند تا بهترین تصمیمات در پیچیده ترین شرایط اتخاذ گردد که ماحصل آن مهارت هایی است که با استفاده از کوچینگ سازمانی قابل تجربه و آموختن می باشند.