در خاک ایران زمین و در شمال غربی آن و در سرزمینی به نام آذربایجان شهری با قدمت طولانی و مردمانی سخت کوش بنام ممقان یا ماماقان چون نگینی در قلب استان آذربایجان شرقی می درخشد .شهری ۱۵ هزار نفری در فاصله ۳۵ کیلومتری جنوب غربی تبریز که به علت وجود کارگاه های انبوه نخودپزی و تامین ۹۹ درصدی این محصول در آجیل صادراتی ایران به خارج از کشور ، عنوان ‘پایتخت نخودچی جهان’ را یدک می کشد.
صنعت نخودپزی که در ممقان قدمتی بیش از ۸۰ساله دارد، به برکت ذهن خلاق و مبتکر و دستان توانمند مردمانش و از کارگاه های کوچک خانگی پا گرفته و امروز در بازارهای جهانی توصیف بی مثالی برای خود دست و پا کرده است که اگر با حمایت های دولتی همراه و از این صنعت بسیار سودآور پشتیبانی های تسهیلاتی و معنوی لازم شود، بدون تردید به یکی از مهمترین بخش های ارزآور کشور تبدیل خواهد شد.
این صنعت به لحاظ تولید انبوه و صادرات محور و همچنین تجربه علمی و عملی تولیدکنندگان مختص شهر ممقان است و طبق آمار و ارقام موجود ، ممقان تنها شهر جهان در این حوزه است.
در حال حاضر حدود یکهزار و ۳۰۰ کارگاه نخودپزی در ممقان فعال است که سالانه بیش از ۱۰۰ هزار تن نخودچی آجیلی را فرآوری و روانه بازارهای داخلی و خارجی می کنند که با توجه به ظرفیت های بسیار بالای شهر ممقان برای تولید بیشتر نخودچی و صادرات آن به کشورهای خارجی و نیز وجود پتانسیل های موجود در صورت تأمین مواد اولیه کافی، ظرفیت افزایش تولید نخودچی به میزان ۲۳۰ هزار تن در سال امکان پذیر خواهد بود به طوری که فرآوری محصول نخود فقط در ممقان انجام می شود که ۴۰ درصد آن مصرف داخلی و ۶۰ درصد محصول فرآوری شده نیز به کشورهای اروپایی، خاورمیانه و آمریکای لاتین صادر می شود.
لازم به توضیح است که صنعت نخودپزی برای بیش از ۲۰۰ هزار نفر از مردم منطقه به صورت مستقیم و غیرمستقیم اشتغال ایجاد کرده و وجود این کارگاهها باعث به صفر رسیدن نرخ بیکاری در این شهرستان شده و به عنوان اصلیترین راه کسب درآمد مردم تبدیل شده و این صنعت نقش بسزایی در اشتغالزایی در بین افراد داشته است و همچنین تولید این محصول بهطور کامل در داخل کشور انجام میشود و صادرات آن ارز قابل توجهی وارد کشور میکند.
بیاد داشته باشید که نباید در کنار این صنعت از هنر ممقان دوزی و یا سوزن دوزی که توسط بانوان این شهرستان انجام میشود، غفلت کرد و به فکر گسترش و صادرات این هنر صنایع دستی بود.