استفاده های روزافزون از فناوری اطلاعات و به دنبال آن سیستم های هوشمند ، در زندگی روزمره انسان بیش از پیش در حال گسترش بوده و به لحاظ افزایش سرعت و کاهش هزینه ها و توسعه خدمات از جایگاه مهمی در سازمانهای امروزی برخوردار شده است که از آن جمله می توان به کاربرد آن در صنعت حمل نقل اشاره کرد .
یکی از سیستمهای هوشمند رایج در سطح جهان شامل سیستم های هوشمند حمل و نقل(ITS) می باشد چرا که دستیابی به اهداف برنامه ریزان حمل و نقل که همواره افزایش ایمنی و آرامش در سفر، کاهش هزینه و اثرات نامطلوب زیست محیطی ، کاهش مصرف انرژی و تأخیرهای ناخواسته در طول سفر و در نهایت جلب رضایت مسافرین و روانسازی جریان ترافیک و حمل و نقل میباشد بدون استفاده از این سیستم ها تقریبا غیرممکن است .
سیستم های هوشمند حمل و نقل(ITS) به سیستمهایی گفته میشود که در آنها با استفاده از ابزارهای خودکار و برنامهریزیهای مربوطه ، انواع مختلفی از عملیات دریافت و پردازش اطلاعات و نیز مدیریت و کنترل ترافیک و حمل و نقل انجام میپذیرد.
در این سیستمها ، از فناوریهای نوین (الکترونیک، ارتباطات، سیستمهای کنترل و …) بهره گرفته میشود و علیرغم اینکه در برخی حالات ممکن است عوامل انسانی در پردازش اطلاعات یا فرایندهای کنترل و مدیریت ترافیک دخالت داشته باشد، ولی دریافت و جمعآوری دادههای مورد نیاز به صورت خودکار صورت گرفته و دسترسی لحظهای، یکپارچه و همزمان به مجموعه اطلاعات شبکه حمل و نقل، باعث میشود فرایند تصمیمگیری و مدیریت به مراتب کاراتر از سیستم سنتی باشد.
به عنوان مثال سیستمهای زیر نمونه ایی از ابزارهای هوشمند حمل نقل بشمار می روند که امروزه کاربردهای فراوانی در این صنعت دارند :
- دوربین های نظارت تصویری بر جریان ترافیک
- تابلوهای متغیر خبری(VMS)
- هوشمند سازی تقاطعات
- دوربین های کنترل سرعت
- دوربین های پلاک خوان ثبت تخلف
- اخذ الکترونیکی کرایه ناوگان حمل و نقل عمومی
- سامانه ردیابی خودکار ناوگان(AVL)
- تشخیص ارتفاع وسایل نقلیه و اعلام اخطارهای لازم
- سامانه اعلام ظرفیت خالی پارکینگ های عمومی
- اطلاع رسانی به مسافران در طول مسیر و به رانندگان در داخل خودرو
- توزین کامیونها در حال حرکت
- اخذ الکترونیکی عوارض