نگارش صحیح یک مقاله علمی و چاپ آن در ژورنال علمی مناسب و متناسب از اهمیت بالایی برخوردار است. همچون همه زمینه های تخصصی دیگر، نگارش و چاپ مقاله علمی بدون آگاهی درباره واژگان تخصصی و کلیدی آن ممکن نیست لذا در این قسمت برخی از کلمات تخصصی مرتبط با مقاله نویسی و چاپ مقاله مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
- Article: هر مقالهای از جمله مقالات چاپ شده در مجلات غیرعلمی.
- Paper: یک مقاله علمی پذیرفته شده در ژورنال های علمی.
- Manuscript:متن مقاله پیش از پذیرفته شدن. در واقع manuscript پیشنویس نهایی یک paper میباشد.
- Proceeding: مقالات پذیرفته/ ارایه شده در یک کنفرانس در مجموعه مقالات کنفرانس.
- Submit: فرآیند ارسال مقاله به یک ژورنال یا یک کنفرانس.
- Template: الگوی نگارش یک مقاله علمی.
- Affiliation: نام نویسندهها به همراه وابستگی به مرکز تحقیقاتی/ دانشگاهی.
- Corresponding author: نویسنده مسئول مکاتبات و ارایه آدرس پستی، ایمیل، شماره تلفن و شماره فکس.
- (TPC) Technical Program Committee: کمیته برنامهریزی علمی کنفرانس.
- Registration fee: هزینه ثبت نام بابت شرکت در کنفرانس و چاپ مقاله.
- Early registration: هزینه ثبت نام زودهنگام که معمولا مبلغ کمتری است نسبت به هزینه ثبت نام معمولی
- Extra page charge: هزینه بیشتری که به ازی هر صفحه اضافی باید پرداخت شود
- Best papers: مقالات برتر کنفرانس که معمولا نسخه تکمیل شده آنها در مجلات چاپ میشود که ممکن است برخی از این مجلات نیز ISI باشند.
- Regular issue: شماره های معمولی مجلات که به صورت مرتب در فواصل زمانی معین مثلا هر ماه به چاپ می رسد.
- Special issue: شماره ویژه مجلات که علاوه بر Regular issue به چاپ می رسند.
- Final version: نسخه نهایی یک مقاله پس از تصحیح آن توسط نویسندگان.
- Peer review: ژورنالهایی که مقالات ارسالی را جهت بررسی و اظهارنظر به دو یا سه داور که در آن زمینه دارای تخصص می باشند می سپارندتا آنها نظرشان را در ارتباط با چاپ، عدم چاپ و یا تغیرات لازم مربوط به آن مقاله اعلام نمایند. این ژورنال ها از اعتبار بالایی برخوردارند.
- Blind review: نوعی فرایند داوری در مجلات علمی است که مقالات بدون نام برای داورها ارسال می شود تا داورها بتوانند داوری بی طرفانه و مطمئنی انجام دهند.
- Hot Papers: مقالاتی که پس از چاپ در یک ژورنال علمی سرعت مورد استقبال جامعه علمی قرار بگیرند. مقالات Hot Papers در فواصل زمانی معین توسط سایت مجلات مشخص میشوند و از ارزش بالایی برخوردارند.
- Review Paper: این مقالات، مقالات مروری هستند که معمولا توسط افراد صاحبنظر و با تجربه که به طور گسترده و مستمر بر روی یک مقوله علمی به پژوهش مشغولند، با بررسی تعداد زیادی از مقالات مرتبط، ضمن بیان تاریخچه و تشریح پژوهشهایی که در طی سالهای گذشته بر روی آن موضوع انجام شده است مورد نگارش قرار می گیرند.
- Invited review: مقالات مروریی هستند که معمولا به دعوت یک ژورنال علمی توسط پژوهشگران برجسته در یک موضوع به روز پژوهشی، نگاشته می شود.
- Letter paper: مقالاتی که از نظر حداکثر تعداد کلمات به کار رفته در مقاله یا حداکثر تعداد صفحات، محدودیت دارند که به نوع مجله بستگی دارد.ارزش علمی مقالههای از نوع Letter از مقالههای اصیل کمتر است. نکته مهم این است که امکان ارسال Letter به همه مجلات وجود ندارد.
- Short/ Rapid/ Brief Communication: این مقالات مربوط به تحقیقاتی هستند که به نتایج جدید اما محدودی دست یافته است که در قالب short/ brief ارایه شده و چاپ میشوند. سرعت داوری و چاپ در این دسته از مقالات بیشتر از بقیه بوده که مزیت عمده آنها بشمار میرود. در واقع در این مقالات، نتایج به صورت مختصر و مفید با تکیه بر نوآوری و اهمیت موضوع توضیح داده میشود.
- Book Chapter: یک فصل از کتاب میباشد که در واقع گردآوری و خلاصه مقالات تالیفی و پژوهشهای انجام شده توسط نویسندگان در رابطه با یک موضوع علمی میباشد.
- Aims and Scopes: حیطه کاری و اهداف یک مجله می باشد.
- (IF) Impact factor: ضریب تاثیر یک مجله است. IF عبارت است از نسبت مقالات مورد استناد در یک مجله طی یک سال معین بر مقالات منتشر شده قابل استناد در دو سال پیش از آن.
- ۵- Year IF: میانگین IF در پنج سال گذشته
- Cited Half Life: نیم عمر ارجاع شده. این شاخص نیمه عمر میزان ارجاعات به مقالات چاپ شده در مجله را نشان میدهد و برحسب سال بیان میشود. به عنوان مثال اگر نیم عمر ارجاع شده (Cited Half Life) به مجله در سال ۲۰۱۲ برابر ۷ باشد به این معناست که اگر ۷ سال به عقب بازگردیم (از سال ۲۰۰۶ تا سال ۲۰۱۲)، ۵۰% تعداد کل استنادات به مجله در سال ۲۰۱۲ به دست میآید.
- Citing Half Life: نیم عمر ارجاعی. این شاخص نیمه عمر میزان ارجاعات از مراجع مقالات چاپ شده در مجله به دیگر مقالات (از همان مجله/ و یا سایر مجلات) را نشان میدهد و برحسب سال بیان میشود. به عنوان مثال اگر نیم عمر ارجاعی (Citing Half Life) از مجله در سال ۲۰۱۲ برابر ۷ باشد، ۵۰% از مراجع مقالات آن مجله در ۷ سال قبل (۲۰۱۲-۲۰۰۶) در سایر مجلات (و/ یا همین مجله) چاپ شدهاند.
- Immediacy Index: شاخص آنی است که عبارتست از نسبت مقالات استناد شده در یک مجله طی یک سال معین به مقالات منتشر شدهی قابل استناد در همان سال.
- Open access: ژورنالهایی که مقالات آنها به صورت رایگان در اختیار همه قرار میگیرد. این ژورنال ها برای چاپ مقالات هزینه چاپ مقاله را از نگارنده دریافت می کنند.
- Publication fee: هزینه ای که ژورنالهای open access جهت چاپ مقاله از نویسنده مقاله دریافت می کنند.
- Editorial Board: شورای سردبیری ژورنال.
- Editor-in-Chief: سردبیر اصلی یک ژورنال که مسئولیت تعیین داورها و ویرایش نظر آنها را بر عهده دارد.
- Associate Editor: در صورتیکه موضوع مقاله ارسال شده برای مجله از حیطه تخصصی سردبیر اصلی (Editor-in-Chief) مجله خارج باشد، سردبیر اصلی فردی را از شورای سردبیری با عنوان سردبیر مسئول (Associate Editor) انتخاب کرده و مسئولیت مقاله را به او واگذار میکند.
- Tittle: عنوان مقاله. عنوان مقاله نخستین چیزی است که دیگران را به خواندن مقاله شما جلب میکند.
- Abstract: چکیده مقاله. در این قسمت باید چکیده فعالیت پژوهشی ضمن بیان اهمیت موضوع و نتایج به دست آمده، به طور شفاف و دقیق توضیح داده شود.
- Keywords: کلمات کلیدی مقاله.کلمات کلیدی بیان کننده موضوع مقاله هستند.
- Introduction: مقدمه مقاله. در قسمت مقدمه، میبایست تاریخچه و اهمیت موضوع، مشکلات و نقاط ضعف روشهای پیشین و رویکرد شما برای حل این مشکلات نوشته شود.
- Materials and methods: مواد و روشهامورد استفاده در مقاله. در این قسمت کلیه مواد و دستگاههای استفاده شده، پروتکل انجام آزمایش (در مقالات تجربی) و روابط ریاضی، فرضیهها، اثبات قضیههای ذکر شده، نرم افزارهای استفاده شده و مقادیر عددی پارامترها (در مقالات تئوری) به طور کامل نوشته می شود.
- Results: نتایج. نتایج عملی به دست آمده در یک مقاله.
- Discussion:بحث. این بخش از مقاله به تفسیر و تعبیر نتایج و دستاوردهای پژوهش اختصاص دارد.
- Conclusion: جمع بندی. این قسمت مرور بسیار مختصر از کل مقاله میباشد.
- Acknowledgment: تقدیر و تشکر. در این بخش از افراد، موسسات یا ارگانهایی که به نحوی در انجام پژوهش به نویسندگان کمک تشکر و قدردانی میشود.
- References: مراجع. در این بخش مشخصات تمامی منابع و مقالاتی که در متن مقاله به آنها ارجاع شده است، به طور کامل و دقیق نوشته می شوند.
- Appendix: ضمیمه. در این قسمت مطالبی که مرتبط با متن مقاله بوده اما ذکر آنها در متن اصلی در اولویت دوم قرار دارد، گنجانده میشود.
- Supplementary materials/Data: موارد تکمیلی. در بعضی مقالات اطلاعات تکمیلی همچون عکس ، فیلم، جداول و … در قالب supplementary materials در سایت مجله گذشته میشود به طوری که دیگران بتوانند دانلود کنند و با استفاده از آنها درک بهتری از نتایج و چگونگی انجام پژوهش بدست آورند.
- Guide for Author: بخشی در وبسایت ژورنال ها که تمام قوانین نگارشی و اطلاعات لازم برای نوشتن مقاله را در اختیار نویسندگان علاقه مند جهت چاپ مقاله در آن ژورنال قرار می دهد.
- Cover Letter: نامهای است که از طرف نویسنده/ نویسندگان در مراحل ارسال مقاله به یک ژورنال ارائه میشود.
- Reviewers: داورهایی که مقالات ارسالی به یک ژورنال را داوری می کنند و نظر خود را در ارتباط با چاپ، عدم چاپ و یا تغییرات یا اصلاحات مورد نیاز آن مقاله را به ژورنال اعلام می کنند.
- Suggest Reviewers: در هنگام ارسال مقاله به برخی ژورنال ها شما می توانید اسامی تعدادی داور را به ژورنال پیشنهاد دهید تا مقاله شما را داوری کنند. ارسال یا عدم ارسال مقاله شما برای داورهای پیشنهادی شما طبق نظر ژورنال صورت می گیرد.
- Oppose Reviewers: در هنگام ارسال مقاله به برخی ژورنال ها شما می توانید اسامی افرادی را که به دلایلی مایل نیستید داور مقاله ارسالی شما باشند، به آن ژورنال اعلام کنید.
- Conflict of Interests: در فرآیند ارسال مقاله برای یک ژورنال در بخش Conflict of Interests بیان میگردد که نویسندگان در انجام پژوهش از هیچ لحاظی مشکلی نداشته و از ترتیب اسامی نوشته شده در مقاله نیز راضی هستند.
- Research Highlights: در فرآیند ارسال یک مقاله برای ژورنال در این قسمت نوآوری و نتایج ارزنده بدست آمده از انجام پژوهش در قالب جملات/ عبارتهای تک خطی و با تعداد کلمات محدود نوشته می شود.
- Submitted: به مقاله ارسال شده برای یک ژورنال می گویند.
- Under review:زمانی که مقاله شما برای یک ژورنال ارسال می شود و در مرحله داوری است اصلاحا می گویند مقاله under review (مقاله تحت داوری) است.
- Accept: پذیرش. حالتی است که مقاله شما جهت چاپ در یک ژورنال |ذیرش شده است.
- Revise: اصلاح. حالتی است که نظر داوران این است که مقاله شما باید اصلاح شود و دوباره در مرحله داوری قرار گیرد تا در نهایت در ارتباط با چاپ یا عدم چاپ آن در ژورنال تصمیم گیری شود.
- Minor revision: اصلاح جزیی. در مرحله اصلاح (revise) وقتی اصلاحات کوچکی مانند ایرادهای نگارشی، املایی و یا اصلاح برخی از جملات برای فهم و خوانایی بهتر مقاله از سوی داوران پیشنهاد میگرددبه آن اصلاح جزیی می گویند
- Major revision: اصلاح عمده. در مرحله اصلاح (revise) وقتی ایرادهای محتوایی و مفهومی به مقاله گرفته شود به آن اصلاح عمده می گویند.
- Reject: عدم پذیرش. حالتی است که ژورنال مقاله شما را جهت چاپ رد می کند و نمیپذیرد آن را چاپ کند.
- Reject and resubmit: گونه ای از رد (reject) شدن یک مقاله در یک ژورنال است که مربوط به ضعیف بودن مقاله ارسال شده است و اگر نویسندگان، به دقت به پرسشهای داوران پاسخ دهند و مقاله را اصلاح کنند امکان بازنگری و داوری مجدد وجود دارد و می توانند آن را مجدداً به مجله ارسال نمایند.
- Complete reject: گونه ای از رد (reject) شدن یک مقاله در یک ژورنال است که به دلایل مختلف مقاله ارسال شده به طور کامل رد شده است.
- Comment: نظر داورهای یک ژورنال در ارتباط با پیشنویس مقاله ارسال شده به آن ژورنال.
- Revised manuscript: نسخه اصلاح شده یک مقاله
- (DOI) Digital Object Identifier: شناسه الکترونیکی است که برای هر مقاله چاپ شده در یک ژورنال یک عدد منحصر به فرد است.
- Plagiarism: سرقت ادبی. نوعی تقلب در نگارش مقاله است که در آن اگر جملهای بدون هیچگونه تغییر و عیناً از مقاله دیگری کپی شود. عمده ژورناله از این نظر مقالات را با استفاده از نرم افزارهای قدرتمند چک می کنند و در صورت کپی بودن جملات (حتی در صورتیکه رفرنس آن ذکر شده باشد)مقاله را رد می کنند.
- Data fabrication: ساختن جعلی نتایج. نوعی تقلب در نگارش مقاله است که در این حالت، نویسنده به صورت جعلی اطلاعات را ایجاد کرده و نتایج حاصل را در مقاله گزارش میکند.
- Data falsification: دستکاری نتایج. نوعی تقلب در نگارش مقاله است که در این حالت نویسنده نتایج به دست آمده را به گونهای تغییر داده و عددسازی میکند که نتایج به وضعیت درست و مطلوب نزدیک باشند. در این مورد، و نتایج جدیدی جعل نشده است بلکه نویسندگان نتایج واقعی به دست آمده را طوری انحراف و تغییر دادهاند که مشابه حالت مورد انتظار باشد.