آلوین تافلر در کتاب “موج سوم” که در سال ۱۹۸۰ نوشته شده است سیر تحول و زندگی بشر، دگر گونی ساختارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، را از موج اول تا موج سوم نگاشته است. او در این کتاب دوره‌های تکمیلی تمدن بشری را به سه دوره یا موج تقسیم نموده است.

تافلر معتقد است که با شروع هر موج، ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی انسان ها، تحت تاثیر هر موج جدید تغییر می‌کند. هر موج دارای یک سمبل خاص است که زندگی انسان‌ها و نوع حکومت و خانواده ،محیط کار، شیوه تولید، شیوه انتقال اطلاعات، محیط‌زیست و آموزش و غیره را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.

• موج اول ( عصر کشاورزی) :

قبل از موج اول بسیاری از افراد در گروه‌های کوچک و اغلب مهاجر زندگی گذران زندگی داشتند و از راه جمع‌آوری آذوقه، ماهی‌گیری، شکار و گله‌داری روزگار خود را سپری می‌کردند. انرژی جوامع اول از انرژی طبیعی ، یعنی همان نیروهای عضلانی انسان و حیوانات و خورشید آب و باد نشات می‌گرفت. آنها درختان جنگل را برای ایجاد گرما و یا طبخ غذا قطع می‌کردند. آسیاب‌های بادی در مزارع نوا سر می‌دادند و حیوانات گاو آهن‌ها را می‌کشیدند و بنابراین همه جوامع از منابع انرژی که احیا شدنی بود بهره می‌بردند.

منابع تامین انرژی موج اول

تخمین زده شده که اروپا تا قبل از انقلاب فرانسه انرژی مورد نیاز خود را از حدود ۱۴ میلیون راس اسب و ۲۴ میلیون راس گاو تامین می‌کرد و بدین ترتیب تمامی انرژی‌های دوران موج اول احیا شدنی بودند. طبیعت قادر بود جنگل و مراتع را ترمیم کند، رودها پر آب شوند و همچنین حیوانات و انسان‌ها که بردگان انرژی محسوب می‌شدند قابل احیا بودند. در دوران کشاورزی زندگی مردم در خانواده‌های بزرگ و چند نسلی سپری می‌شد، و تمامی اقوام معمولاً زیر یک سقف در کنار هم زندگی می کردند. به عنوان یک واحد تولیدی اقتصادی با هم کار می کردند.

نوع ارتباطات در موج اول

نوع ارتباط در موج اول رو در رو  بود اما برای ارسال پیام از مکانی به مکان دیگر به نظام هایی نیاز بود. گفته اند ایرانیان قدیم برج ها یا پست های خبری داشتند که مردانی با صدای قوی و رسا بر بالای آنها گمارده می شدند، تا پیام ها را از طریق فریاد زدن از برجی به برجی دیگر انتقال دهد، رومیان نیز، سرویس‌های پیام رسانی گسترده ای به نام “کورسوس پابلیکوس”  در اختیار داشتند.

• موج دوم( عصر صنعتی) :

با پدیدار شدن نشانه های صنعت، انقلاب صنعتی ظاهر شد و موج دوم را به راه انداخت نظام صنعتی چیزی بیش از دودکش ها و خط تولید کارخانه ها و تولید انبوه بود یک نظام اجتماعی غنی و چند وجهی را تشکیل داد که بر تمام جنبه‌های زندگی تاثیر گذاشت و همه خصایص گذشته یعنی همان موج اول را مورد حمله قرار داد.

انقلاب موج دوم

موج دوم نظامی را به راه انداخت که تراکتور را به مزرعه و ماشین تحریر را به اداره و یخچال را به آشپزخانه برد روزنامه های روزانه، سینما، مترو و هواپیما را به وجود آورد. نمای خارجی ساختمان ها، صندلی های بارسلونی، تحصن کارگران، قرص های ویتامین و طول عمر دراز را به ارمغان آورد.

نتیجه موج دوم

موج دوم سبب شد که همه این چیزها به همدیگر ربط داده شوند و مانند قطعات یک ماشین روی همدیگر سوار شوند تا نظام اجتماعی قدرتمندتر و به هم پیوسته‌تر و جامع‌تر را که بشر تا آن زمان شناخته بود به نام تمدن موج دوم خلق نماید همانگونه که موج دوم سراسر جوامع مختلف را در می نوردید جنگی خونین و طولانی میان مدافعان گذشته کشاورزی و سربازان آینده صنعتی  در جریان بود. نیروهای موج اول و موج دوم رو در روی یکدیگر قرار گرفتند و آنچه را که بر سر راه آنها بود را کنار زدند و غالبا مردم  بدوی را که در مسیر خود می‌افتند از میان بر می‌داشتند.