معاملات اسپات ( Spot Trading ) به معاملاتی گفته می‌شود که در همان لحظه تسویه شده و خریدار و فروشنده در یک قیمت مشخص، مقدار مشخصی از دارایی را در همان لحظه مبادله می‌کنند . در این معاملات خریدار، در همان زمان معامله دارایی مورد نظر خود را از فروشنده خریداری کرده و مبلغ آن‌را در همان لحظه به فروشنده پرداخت خواهد کرد.

اما معاملات فیوچرز یا آتی (  futures  Trading  ) در واقع یک “قرارداد” بین دو نفر می‌باشد و در این معاملات در همان لحظه “دارایی” رد و بدل نخواهد شد بلکه این قرارداد، بر روی قیمت یک دارایی بسته می‌شود . مثلا فیوچرز بیت کوین، قراردادی است که بر روی قیمت بیت کوین بسته خواهد شد.

در این قرارداد مقرر می‌شود تا مقدار معینی از یک دارایی(مثلا ۱۰ بیت کوین) در زمان مشخصی که زمان سررسید قرارداد بوده (مثلا ۳ ماه آینده) در قیمتی مشخص (مثلا ۸۵۰۰ دلار) مبادله شود. این موارد مفاد قرارد فیوچرز می‌باشد که در زمان سررسید قرارداد، طرفین ملزم به رعایت این مفاد می‌باشند.

بنابراین میتوان اینگونه نتیجه گرفت که معاملات اسپات بیت کوین، خرید و فروش آنی بیت کوین می‌باشد و در لحظه انجام معامله، بیت کوین فروشنده به خریدار تحویل داده خواهد شد. اما در معاملات فیوچرز، بیت کوینی جابه‌جا نخواهد شد(در همان لحظه).

• سفارش لانگ و شورت در معاملات فیوچرز

در معاملات اسپات سفارش خرید (Buy) و سفارش فروش (Sell) وجود دارد، اما در معاملات فیوچرز به دلیل آنکه خرید و فروشی در آن لحظه انجام نمی‌شود از اصطلاح سفارش لانگ (Long) یا سفارش شورت (Short) استفاده می‌شود.

در موقعیت لانگ (یا همان سفارش خرید)، خریدار تعهد می‌دهد تا دارایی مورد نظر را با قیمت معین شده در قرارداد و در زمان سررسید قرارداد خریداری کند. در طرف مقابل، در موقعیت شورت (یا همان سفارش فروش)، فروشنده تضمین می‌کند تا در زمان سررسید قرارداد، دارایی مورد نظر را با قیمت قید شده در قرار داد، به فروش برساند.

به بیان دیگر یکی از موارد تفاوت اسپات و فیوچرز آن است که در معاملات اسپات با یک بازار یک طرفه سروکار داریم و فقط می توانیم از رشد قیمت ها سود کسب نماییم اما در بخش فیوچرز به عنوان بازارهای دو طرفه نیز شناخته می شوند که می توان از صعود و نزول قیمت سود دریافت کرد.

مثالی دیگر در سخن پایانی اینکه وقتی قیمت بیت کوین ۶۰۵۰۰ دلار است در معامله اسپات، با رسیدن قیمت به نرخ هایی مثل ۶۰۷۰۰ یا ۶۰۹۰۰ می توانیم سود خود را از بازار گرفته و از آن خارج شویم.

البته باید بدانیم که در معاملات فیوچرز قراردادهایی وجود دارد که می توان هم از رشد قیمت و هم از نزول قیمت سود بگیریم. در جایی که پیش بینی کنیم بازار رو به صعود است، می توان پوزیشن لانگ گرفت و در زمانی که تحلیل کنیم که نزول بازار در جریان است می توان پوزیشن شورت گرفت و بنابراین از هر دو سوی بازار می توان سود کسب کرد .

دلیل نامگذاری بازارهای اسپات یا فوری، به خاطر آن است که زمانی که بخواهیم سفارش یا معامله ای را باز کنیم، به طور مثال هزار تتر را برای خریدن بیت کوین استفاده کنیم، تا وقتی که تتر به ارز دوم یعنی بیت کوین تبدیل نشود نمی توان سفارش فروش برای آن گذاشت.

فرض کنید بیت کوین را در قیمت ۶۰ هزار دلار خرید کرده باشید، پیش بینی می کنید که قیمت به ۶۱یا ۶۲ هزار دلار برسد. تا وقتی تتر به بیت کوین تبدیل نشود نمی توان سفارش فروش را در قیمت مورد نظر قرار داد.

در بازار آتی یا فیوچرز، زمانی که معاملات را طبق قراردادهای آتی انجام دهیم، مثلا در قیمت ۶۰ هزار دلار پوزیشن لانگ بگیریم، در همان لحظه می توان پوزیشن شورت را در قیمت بالاتر ۶۱یا ۶۲ هزار دلار ثبت نمود . در بخش اسپات ، مادامی که توکن یا ارز به کیف پول ما وارد نشده باشد تحت هیچ شرایطی نمی توان سفارش فروش را برای آن تعیین نمود.

( با تشکر از جناب آقای امید فدوی برای به ارایه مطالب فوق )