آشنایی با برخی اصطلاحات و کلمات مخفف در بورس کمک شایانی به افراد در تشخیص بهتر بازار دارد و در این بیان در نظر داریم که دو اصطلاح ساده ولی بسیار پرکاربرد در بین سرمایه گذاران، یعنی EPS و DPS  را تشریح نماییم .

• EPS درآمد هر سهم ( Earnings Per Share)
  

EPS یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورسی در بین سرمایه گذاران تازه کار و حرفه ای است به طوری که هرجا که وضعیت سهام یک شرکت از طرف سرمایه گذاران و تحلیلگران بازار مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد به شکل مستقیم یا غیر مستقیم پای eps نیز در میان است.

در واقع EPS یکی از مهم ترین مفاهیمی است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکتها در بورس تاثیر می گذارد و زمانی که شما سرمایه گذاری در بورس را شروع می کنید همیشه به اشکال مختلف با این کلمه درگیر هستید.

اگر بخواهیم خیلی ساده تعریف کنیم که eps چیست می توانیم بگوییم که eps یک شرکت برابر است با میزان سودی که در آن شرکت به ازای هر یک عدد سهم شرکت بدست می آید.

در نظر داشته باشید وقتی که شما کل درآمد (سود پس از کسر مالیات) یک شرکت در پایان سال (سال مالی) را بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم بکنید در واقع eps آن شرکت را محاسبه کرده اید. برای مثال فرض کنید شرکتی توانسته است در پایان یک سال ۱۰۰ میلیون ریال سود کسب کند و تعداد سهام آن شرکت نیز ۱ میلیون سهم است و در نتیجه eps آن شرکت برابر است با :

ریال۱۰۰ = ۱,۰۰۰,۰۰۰ / ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰

یعنی این شرکت توانسته است در انتهای سال به ازای هر ۱عدد سهم خود ۱۰۰ ریال سود بدست آورد. پس eps این شرکت در انتهای سال برابر ۱۰۰ ریال شده است .

البته به یاد داشته باشید که EPS به دو نوع EPS  پیش بینی شده و EPS  محقق شده تقسیم می شود که در زیر به توضیح مختصر آن می پردازیم :

الف ) EPS پیش بینی شده

منظور از درآمد پیش بینی شده هر سهم ، مقدار سودی است که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند که در انتهای همان سال مالی به آن برسد. شرکتهای بورسی هر ساله موظف هستند که قبل از شروع سال مالی جدید یک پیش بینی از عملکرد مالی خود به بورس ارائه کنند که در آن پیش بینی براساس عملکرد گذشته شرکت و همچنین نظر مدیران و کارشناسان شرکت یک eps برای سال مالی پیش روی شرکت پیش بینی می شود. به این eps به اصطلاح eps پیش بینی شده گفته می شود.

این eps همانطور که از نامش پیداست یک پیش بینی است که هنوز محقق نشده است. این eps همان سودی است که شما در سایت tsetmc به عنوان عدد روبروی eps شرکتها مشاهده می کنید. پس باید توجه داشته باشید که عددی که شما در سایت tsetmc به عنوان eps یک شرکت مشاهده می کنید، فقط پیش بینی آن شرکت از میزان سودی است که در انتهای آن سال بدست خواهد آمد و هیچ قطعیت و تضمینی وجود ندارد که حتما در انتهای سال این مقدار از eps برای شرکت بدست بیاید.

الف ) EPS محقق شده

این eps سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت یکسال مالی بدست بیاورد. حسابداران و مدیران شرکت بعد از پایان سال مالی شرکت عملکرد واقعی شرکت را بررسی می کنند، بعد از محاسبه درآمدها و هزینه های شرکت، مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام می کنند که این سود همان eps تحقق یافته است.

پس به طور خلاصه می توان گفت eps پیش بینی شده سودی است که شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند در انتهای آن سال به آن سود برسد. eps تحقق یافته میزان سودی است که شرکت بعد از پایان سال مالی خود به آن می رسد.

• DPS درصد سود تقسیمی ( Dividend Per Share )

dps آن قسمتی از eps است که بین سهامداران تقسیم می شود به طوری که درصد سود تقسیمی یا dps در بین شرکتها متفاوت است چرا که شرکت‌ها سیاست‌های متفاوتی درخصوص تقسیم سود دارند . برخی ترجیح می‌دهند بیشتر سود سهام را بین سهامداران تقسیم کنند اما برخی دیگر درصد کمی از سود را تقسیم کرده و بخش عمده آن را به تأمین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرح‌های توسعه‌ای، اختصاص می‌دهند. حال اینکه چه مقدار از eps به عنوان dps بین سهامداران تقسیم شود، در مجمع شرکت تصمیم گیری می شود .

به یاد داشته باشید که معمولا شرکتها همه سود خود را به عنوان dps بین سهامداران تقسیم نمی کنند بلکه مقداری از آن را نزد خود نگه می دارند تا بر حسب شرایط و نیاز خود از آن استفاده درست نمایند.هر شخصی که در هنگام مجمع شرکت سهامدار است، سودی که به عنوان dps در مجمع تصویب می شود به او تعلق می گیرد پس حتی اگر فردای مجمع سهام خود را بفروشد نیز dps یه او تعلق خواهد گرفت .

شرکتها طبق قوانین بورس ۸ ماه زمان دارند که سود نقدی سهامداران را پرداخت کنند و در این میان بعضی از شرکتها این سود را زود و بعضی نیز خیلی دیر پرداخت می کنند. در نهایت اینکه میزان تقسیم سود و زمان پرداخت آن، به سیاستهای شرکت بستگی دارد که برای درک بهتر این رویه می توانید روند گدشته شرکت مورد نظر را بررسی کنید.

• تفاوت EPS و DPS چیست؟

پس به یاد داشته باشیم که dps در واقع بخشی از eps است و جنس هردو از سود شرکت است ولی تفاوت در این است که در بیشتر مواقع با هم برابر نیستند . معمولا مقدار dps از eps شرکت کمتر است . چون شرکتها علاقه دارند بخشی از سود را نزد خود نگهدارند. اما گاهی نیز ممکن است به دلایلی dps از eps بیشتر شود. مثلا شرکت علاوه بر سود امسال، ازسود انباشته ای که از سال گذشته داشته است نیز مقداری را تقسیم کند که این کار باعث می شود که مقدار dps از مقدار eps بیشتر شود.

( برگرفته از خانه سرمایه)