سکان مدیریت سازمانها همواره به دلیل اهمیتهایی از منظر اجتماعی ، فردی ، سازمانی ، اقتصادی و …. دارای جذابیت برای تعداد زیادی از افراد بوده است هر چند هستند افرادی که بنا به علت های دیگر مانند احساس وظیفه ، تعهد و … نیز به این حوزه نگاه میکنند اما آنقدر تعدادشان اندک است که در مقابل قشر اول نمیتوان به حضور آنان در سازمانها اشاره کرد .
در رهگذر تقویم مدیریت سازمان مدیرانی میآیند و و میروند و از عملکرد خود آثاری را برجای میگذارند که در تاریخ سازمان ثبت و ضبط میگردد و بعضا از آن رویداد به نیکی و یا بدی و یا به عنوان یک دوره خوب و یا یک دوره بد یاد میشود .
در این میان سبکی از مدیریت در سازمان وجود دارد که به آن سبک ویترینی در مدیریت اطلاق میشود به طوری که در این سبک مدیریت به جاى تمرکز بر عملکرد واقعى و بهرهورى، بر نمایش (show) عملکرد متمرکز است.
به عبارتى شاخصهاى ظاهرى و در معرض دید عملکردى، از سوى مدیر به شدت مورد توجه قرار مىگیرد و شاخصهاى واقعى عملکرد مورد غفلت واقع شده و رها مىشود.
این نوع مدیران صرفا به تزئین ویترین عملکرد خود مشغول مىشوند در حالى که در درون سازمان، کارکنان و مشتریان اثرى از بهبود مشاهده نمىکنند و چه بسا به دلیل رهاشدگى سیستم ، معضلاتى از جمله آمارسازى، چاپلوسى و ثناگویى، متملق پرورى، فساد ادارى، باندبازى، و… به وقوع پیوسته و مسیر سازمان را به سوی قهقرا میکشاند.
به عنوان مثال و مصداق اینگونه رفتار میتوان به بستن تفاهمنامههاى متعدد، ملاقات با اشخاص نامدار، مصاحبههاى آب و تابدار مطبوعاتى، گرفتن عکس با افراد مشهور و اماکن پیشرفته ، ارایه وعدههاى مدیریتى حیرتانگیز بلند مدت، انجام هزینههای وحشتناک ، رفتارهای خوشایند کارکنان و مشتریان بدون پشتوانه سازمانی و ….اشاره کرد.
البته ظهور فزاینده این سبک مدیریتى دلایل متعددى نیز دارد که از جمله میتوان به ضعف ساختار نظارتى، فقدان خط مشى ها و استراتژىهاى سازمانى، فقدان نظام ارزیابى عملکرد، تسلط دیوان سالارى (بوروکراسى) شدید ادارى، ورود افراد فاقد صلاحیتهاى تخصصى به پستهاى مدیریتى ، ناکارمدی ساختار سازمانی، ضعف دانش سازمانی و … اشاره نمود .
لازم به توضیح است که مدیریت ویترینی در هر کشوری امکان ظهور داشته و لذا بیشرین آمار در کشورهایی مشاهده میشود که در آن عوامل ذکر شده بالا از کمیت بیشتری برخوردار بوده و به تبع آن آمار این دسته از مدیران در آنها بیشتر میباشد .
حال این موضوع مطرح میشود که برای مقابله با پدیده مدیریت ویترینی چه اقداماتی بایست انجام پذیرد ؟
البته عواملی از جمله فرهنگ سازمانی تحولگرا، نیروی انسانی دانش محور ، عدالت سازمانی ، حضور نظامند سازمانهای نظارت بر عملکرد، مدیریت منابع و …. میتوانند در مدیریت و کنترل این پدیده موثر واقع شوند و به یقین میتوان گفت که مجموعهایی از این عوامل در کنار یکدیگر قادر خواهند بود تا از رشد و توسعه و یا پدید آمدن این سبک از مدیریت در سازمان جلوگیری کرده و سازمان را به سمت پرورش مدیران بهره ور و اثربخش سوق دهد .