تصمیم گیری یک مهارت کلیدی برای مدیران است و در این مورد کتابهای زیادی منتشر شده  که کتاب ۵۳ اصل تصمیم گیری از جمله کتاب های خوب برای تقویت تصمیم گیری برای مدیران است . مطالعه این کتاب باعث نمیشود که دیگر تصمیم های احمقانه نگیرید و همچنین باعث نمیشود که دیگر در زندگی پشیمان نشوید اما کمک میکند که در گیر و دار تصمیم گیری و استرس های آن در مورد «نحوه مواجهه با تصمیم گیری » بهتر فکر کنید.

هیچ فرمول ساده و راه میانبُری برای تصمیم گیری وجود ندارد اما روش هایی هست که با استفاده از آنها میتوانیم تصمیم های بهتری بگیریم. هیچ تصمیمی کامل و بدون ایراد نیست اما این دلیل نمیشود تا از تصمیم گرفتن بترسیم .

در بیشتر موارد تصمیم نگرفتن بدترین گزینه ممکن است اما آشنایی با دیدگاه های این کتاب کمک میکند تا به شکلی متفاوت در مورد تصمیم های پیش رویتان فکر کنید.

اصول دهگانه کلیدی برای تصمیم گیری بشرح زیر تقدیم میگردد :

اصل ۱ : قبل از تصمیم گیری های مهم کمی بخوابید !!!

کم خوابی میتواند به تصمیم گیری های فاجعه آمیز منتهی شود . مطالعات نشان  میدهد که یک چهارم تصادفات در بزرگراه ها ناشی از خستگی و خواب آلودگی رانندگان است. همچنین فاجعه اتمی آمریکا در شیفت شب روی داد . اگر در شرایطی قرار گرفته اید که باید از بین چند گزینه مختلف یکی را انتخاب کنید بنابراین انتخاب را به زمانی که به اندازه ی کافی خوابیده اید ،موکول کنید. اگر قرار است تصمیم مهمی بگیرید ،تمام شب را با نگرانی در مورد آن بیدار نمانید و نظرات و فکر های خود را یادداشت کنید و بخوابید ،فردا صبح میتوانید به آنها مراجعه کرده و تصمیم بگیرید . تا حد امکان بکوشید در زمان تصمیم گیری سرحال و با انرژی باشید ، چشمهایتان کاملا باز باشد و با اطمینان تصمیم بگیرید.

اصل ۲: آزاد بودن ذهن و تمرکز ،کمک بزرگی برای تصمیم گیری است!!!

بهترین ایده ها ،معمولا در هنگام دوش گرفتن ، دویدن یا پیاده روی و حتی هنگام خواب به سراغ ما می آیند . چرا؟چون در این زمان ها آرامش داریم و میتوانیم تمرکز کنیم . آزاد بودن ذهن و تمرکز برای تصمیم گیری های خلاقانه ، یک ضرورت است پس باید در بسیاری از اوقات اگر ذهن شما در فضا و موقعیت مناسبی باشد پاسخ صحیح خود به خود بدان راه می یابد.اگر به دیوار بسیار بزرگی رسیدید دست به تبر و پتک نبرید و بیاد داشته باشید که همه چیز با نیروی فیزیکی حل نمیشود. با تمرکز فکری راحت تر میتوانید راهی برای عبور از این دیوار بیابید.

اصل۳: از مشکل فاصله بگیرید!!!

چقدر خوب میشد اگر میتوانستیم هر تصمیمی را چند روز ،به حالت تعویق در آوریم و سپس ،مجددا آن را بررسی کنیم.  در این صورت احتمالا میتوانستیم تصمیم های بهتری بگیریم. اگر فرصت کافی ندارید تا از صورت مسئله به اندازه ی کافی دور شوید ،سعی کنید در ذهن خود ،از آن فاصله بگیرید.در ذهن خود تصور کنید که گزینه مورد نظر را انتخاب کرده اید و آینده ای را در ذهنتان مجسم کنید که بر اساس تصمیم شما شکل گرفته است و سپس دنیا را در حالتی تصور کنید که گزینه های دوم و سوم و…. شما انتخاب شده است. بررسی کنید که نتیجه کدام یک بهتر است؟ انتقال تصمیم از یک چارچوب فکری به چارچوب و فضایی متفاوت کمک میکند از مسئله فاصله بگیرید و راه حل های بهتری پیش رویتان قرار گیرد. شاید در افق جدید تصمیم گیری ساده تر باشد.

اصل ۴ : از دنیای واقعی فاصله نگیرید!!!

واقع گرا باشید و اگر میخواهید تصمیمی را به صورت جدی و درست تحلیل کنید ،آن را به فضای ایده های مجرد واقعی بیاورید. وقتی از دریچه دنیای واقعی به مسائل نگاه کنید ،برای آنها پاسخ های متفاوتی می یابید. قبل از تصمیم گیری های مهم ،بکوشید برای اعداد و ارقامی که در اختیارتان قرار داده میشود ،مصداق ها و مثالهایی عینی خلق کنید.بکوشید روند اجرایی شدن تصمیم خود را تصور کرده و تاثیر آن را بر زندگی خودتان و سایر انسانها بسنجید.تصمیم ها ،مانند هر کالای دیگری باید برچسب قیمت داشته باشند.هزینه این تصمیم چقدر است؟ آیا شما حاضر به پرداخت آن هزینه هستید؟بسیاری از تصمیم گیری ها در فضای مجرد ذهنی خوب هستند اما در دنیای واقعی فاجعه می آفرینند. تصمیم های خود را قبل از اینکه پا به دنیای واقعی بگذارند تصور کنید. به کمک این روش ،در مورد نتایج دقیق تر فکر خواهید کرد و تصمیم های بهتری اتخاذ خواهید نمود.

اصل ۵ : از یک فرآیند سیستماتیک استفاده کنید!!!

استفاده از یک فرآیند سیستماتیک در تصمیم گیری ،میتواند مانع دخالت پیش فرض ها و بروز بسیاری از اشتباهات در تصمیم گیری ها شود. با بکار گیری یک روش سیستماتیک ، مطمئن خواهید بود که کلیه گزینه ها با دقت و به صورت بی طرفانه مورد توجه قرار گرفته اند و شما قربانی پیش فرض ها و برداشت های خود نشده اید. ضمنا به یاد داشته باشید که این فقط شما نیستید که تلاش میکنید به طور سیستماتیک فکر کنید و تصمیمی بگیرید.همچنین باید به منطقی بودن تصمیم ها توجه داشته باشیم.بسیاری از دلایلی که برای تصمیم گیری ها میشنویم ،بیش از آنکه « توضیح تصمیم » باشد « توجیه تصمیم » هستند.در صورتی که زمان کافی در اختیار دارید ،از فرآیندهای تصمیم گیری سیستماتیک استفاده کنید.

اصل ۶ : شیوه تصمیم گیری خود را بشناسید!!!

باید روش تصمیم گیری مورد علاقه خود را بشناسید و البته  بدیهی است که شما همیشه به یک سبک تصمیم گیری نمیکنید. بلکه احتمالا با توجه به موضوع و نوع تصمیم مورد نظر ،شیوه خاصی را انتخاب میکنید.علاوه بر اینکه باید سبک تصمیم گیری خود را بشناسید لازم است سبک تصمیم گیری سایر انسانهایی که در اطراف شما قرار دارند را هم بشناسید.تشخیص شیوه تصمیم گیری تان و شیوه تصمیم گیری کسانی که با شما در ارتباط هستند فرصتی فراهم میکند تا بتوانید راه های مختلف نگاه به یک مسئله  واحد را بشناسید و با استفاده از آن تصمیم های خود را بهبود بخشید.

اصل ۷ : برای اینکه تصمیم گیرنده خوبی باشی ، باید تصمیم های اشتباه بسیاری بگیرید!!!

شاید این اصل در نگاه اول زیاد منطقی به نظر نرسد چون بیشتر ما فکر میکنیم یک تصمیم گیر حرفه ای کسی است که سابقه ای طولانی از تصمیم گیری های درست با خود همراه دارد ، اما این طور نیست.یک اشتباه خوب میتواند بهتر از ده ها تصمیم درست چیز به آدم بیاموزد.برای اینکه تصمیم گیری های خوبی داشته باشید مرتکب اشتباه شوید، اشتباه کنید و اجازه دهید دیگران هم اشتباه کنند.سعی کنید برخی گام های عملی غیر منتظره بردارید، حتی اگر به موفقیت قطعی آنها اطمینان ندارید.این تجربه ها روش تصمیم گیری شما را در آینده تحت تاثیر قرار خواهد داد.

اصل ۸ : از اشتباه های خود درس بگیرید!!!

صرف اشتباه کردن کافی نیست و باید آماده باشید تا از نتایج اشتباهات خود چیز یاد بگیرید.بررسی سیستماتیک تصمیم های گذشته و درس گرفتن از آنها ،بیش از مدرک رسمی مدیریت ارزش دارد.پنجشنبه شب ها یا شنبه صبح های خود را صرف بررسی تصمیم های هفته گذشته تان کنید. این کار را میتوانید به صورت فردی یا به همراه یکی از اعضای تیم تان انجام دهید. چه تصمیم هایی گرفتید؟ چطور میتوانستید آنها را بهبود دهید؟این تجربه چطور میتواند مهارت های تصمیم گیری شما را در آینده بهبود بخشد؟

اصل۹ : آموزش در آستانه خطر!!!

ما تصمیم های نادرستی را که به نتایج فاجعه آور منجر نشوند ، به سادگی فراموش میکنیم و تمام ذهنمان تنها بر روی تصمیم هایی که واقعا به فاجعه منجر شده اند ،متمرکز میشود.به تصمیم گیری هایی بیاندیشید که شما را تا آستانه بحران پیش برده اند ، هرچند دست تصادف و احتمال ، شمارا از دام نتایج بسیار تاسف بار آنها رهانیده باشد. از آنها درس بگیرید و رفتار خود را برای آینده تغییر دهید.

اصل ۱۰ : از تصمیم گیری های دیگران درس بگیرید!!!

همان اندازه که باید وقت و انرژی خود را صرف یادگیری از اشتباهات گذشته تان کنید ، باید به یادگیری از اشتباهات دیگران هم توجه داشته باشید. تصمیم گیری های مهم دیگران را مطالعه و بررسی کنید و ببینید چه عواملی در موفقیت یا شکست آن تصمیم ها نقش داشته اند. البته « مطالعات موردی » و « شبیه سازی شرایط واقعی »  میتوانند به شما کمک کنند تا تصمیم گیری را تمرین کنید و بدون نگرانی ار عواقب منفی تصمیم ها به اتخاذ تصمیم بپردازید.از یاد نبرید فرصت های یادگیری شما به اندازه تصمیم های اشتباهی است که در زندگی می گیرید.

نگذارید تصمیم های نادرست قبلی ، مبنای تصمیم گیری های نادرست بعدی شوند.

منبع:  کتاب تصمیم گیری ، نویسنده : روبرت گانتر ، مترجم : محمد رضا شعبانعلی