کارکنان، متخصصان، مسئولین فرهنگی و اجتماعی برای هدایت سازمان های فرهنگی و اجتماعی حوزه کاری خود نیاز به شناخت و یادگیری آن چه تاکنون مطرح شد را دارند.
اما هدایت مطلوب سازمانهای فرهنگی و اجتماعی علاوه بر شناخت و یادگیری اصول و مبانی فوق نیاز به این دارو که افراد، فرهنگ و عناصر فرهنگی و مفاهیم اجتماعی آن را نیز بدانند تا بتوانند با تلفیق و ترکیب تمامی آنها با آگاهی و شناخت، توان مندی و مهارت، درایت و دور اندیشی سازمانهای کاری خود را هدایت، نظارت و سرپرستی کنند.
فرهنگ یک جامعه عبارت است از افکار، عقاید، آرزوها، مهارت ها، اخلاقیات، ابزار و وسایل، امور مربوط به زیبایی و کارهای هنری، آداب و رسوم و موسسه هایی که افراد این اجتماع در میان آنها تولد یافته و رشد می کنند.
فرهنگ هر جامعه مشتمل بر سه عنصر است :
- عناصر عمومی یا مشترک :
منظور از این عناصر امور و رفتاری هستند که در بین تمام مردم یک جامعه عمومیت دارند. مثلاً نوع غذا، لباس. - عناصر تخصصی :
به گروه یا گروه هایی از مردم در فرهنگ بر می خوریم که در حرفه معینی تخصص دارند و معلومات و مهارت های لازم جهت انجام یک شغل را دارا می باشند. این گروه ضمن اینکه با سایرین زندگی می کنند و عناصر عمومی در رفتار و عادتها و افکار ایشان به چشم می خورد ولیکن در موقع انجام حرفه خود، رفتار و آداب خاصی از خویش بروز می دهند. مانند معلمین، کارمندان و … - عناصر اختراعی :
منظور از این عناصر، راه¬ها و طرق انجام یا طرز فکر خاصی است که نه تنها بین همه مردم عمومیت ندارند بلکه تمام اعضای یک گروه نیز از این نحوه فکر یا عمل پیروی نمی¬کنند مانند روش معینی از تهیه لباس که فقط عده معدودی در جامعه از آن پیروی می کنند.
عناصر مهم دیگر در مدیریت فرهنگی و اجتماعی :
* دانش و دانایی مهمترین سرمایه های هر سازمانی : سازمانی که از این موهبت بیشتر برخوردار باشد یقیناً با چالشهای موجود بهتر برخورد کرده و در عرصه رقابت موفق تر خواهد بود.
امروزه دانش پایه جدید ثروت محسوب می شود و وقتی دانش مبنای ثروت است کارکردن و یادگرفتن مفهومی یکسان خواهند داشت.
* منابع انسانی به عنوان مهمترین سرمایه کسب : اقدامات و سیاستهای پرسنلی خوب و صحیح علاوه بر توانایی مدیر در استفاده از تمایل و توانایی های کارکنان از عوامل موفقیت سازمان است.
* فن آوری های نوین ارتباطی- اطلاعاتی : انسان وارد عصر شاهراه های الکترونیکی و نظام های چند رسانه ای چون کلاس های مجازی (Virtual Classrooms)، مدارس مجازی (Virtual School) دانشگاه مجازی (Virtual University) و … شده است که در آن مسابقه عجیبی میان کشورها برای وصل شدن به شبکه های اطلاعاتی و ارتباطی آغاز شده است.
در این میان بسیاری معتقدند که جامعه ای در حال تکوین است که بیشتر مجازی است یعنی همه چیز در آن در حال دیجیتالی شدن است.
دشواریهای مدیریت فرهنگی و اجتماعی :
حوزه های فرهنگی بسیار مهمتر از مسائل سیاسی هستند. اما برای مدیران فرهنگی و اجتماعی تفکیک مسائل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بسیار مشکل خواهد بود. با این وجود صحنه رویارویی در دنیای امروز صحنه فرهنگی است. این صحنه ویژگیهایی دارد که صحنه نظامی فاقد آن است.
۱- اولین ویژگی صحنه فرهنگی، نوع هدف گیری آن است. هدف اصلی در هجوم فرهنگی، هویت و شخصیت انسان ها به قصد واگرایی آنها از ریشه ها و اصالت های فرهنگی و دینی خویش است.
تسخیر ذهن ها مقدمه تسخیر همه داشته های یک ملت به شمار می رود.
۲- ویژگی دوم صحنه فرهنگی وجود عناصری است که در جامعه خودی قرار دارند اما دل و رفتار آنان با طرف مقابل تنظیم می شود این افراد به راحتی شناخته نمی شوند. به دلیل پیچیدگی مسائل و مباحث فرهنگی، مدیریت و سرپرستی امور فرهنگی در مقایسه با امور دیگر سخت تر است.
۳- ویژگی سوم قلمرو فرهنگ است که می توان به دو صورت گسترده یا محدود تعریف کرد. بعبارتی اگر گستره فرهنگ را فقط کارهای رسمی وزارتخانه ای که وظایف آن را بر عهده دارد بدانیم طبعاً آنرا محدود کرده ایم و از نگاه دیگر (گسترده ) فرهنگ مفهوم بسیار وسیعی دارد که همه جوانب اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و اعتقادی جامعه را در بر می گیرد که می توان از آن به عنوان میراث فرهنگی یاد کرد که نشان دهنده وسعت و گستردگی فرهنگ می باشد.
۴- فرهنگ جامعه مقوله ای کیفی است و هدایت و سرپرستی و برنامه ریزی برای مقوله های کیفی مانند مقوله های کمی ساده و بدون اشکال نیست. مثلاً نمی توان نقاشی میکل آنژ با نقاشی بیکاسو را با یکدیگر مقایسه کرد. به عبارت دیگر ، در فعالیت های فرهنگی اصولاً مفهوم عدد مطرح نمی شود بلکه به جای آن رضایت یا عدم رضایت مورد نظر قرار می گیرد.