مشاوره مدیریت، یک خدمت از جنس راهنمایی و توصیه است که به مشتریان کمک می‌کند تا مسائل مدیریتی و فرصت‌های خود را شناسایی و تحلیل کنند.
مشاوران مدیریت با توجه به شرایط مشتریان راه‌حل هایی را توصیه و یا فعالیت‌هایی را پیشنهاد می‌کنند و پس از آن در صورت تمایل کارفرما، در پیاده‌سازی آنها نیز همراهی دارند. یک مشاور مدیر موفق ، منابع و تجربه‌هایی را برای شرکت به همراه می‌آورد که تیم مدیریت داخلی آن شرکت، آنها را در اختیار ندارد، بنابراین نمی‌تواند تغییرات واقعی در کسب و کار ایجاد کنیم.
اگر بخواهیم مشاوره مدیریت را به‌گونه‌ای خلاصه در چند جمله تعریف کنیم، می‌توان گفت که، مشاوره مدیریت:
- ارائه روش‌ها و رویه‌های کاربردی در صنعت یا کسب و کار به شرکت ها توسط یک متخصص است.
- خدمتی است که به ارائه توصیه‌هایی به گردانندگان کسب و کار در صنایع مختلف می‌پردازد.
- کمک به شرکت‌ها برای تجزیه و تحلیل و توسعه سودمندی عملیات کسب و کار و استراتژی‌ها است.
- خدمتی است که به کارآفرینان و مدیران کسب و کار، راهنمایی های لازم را برای مدیریت کسب و کار ارائه می‌کند.
- حرفه‌ای است که به رهبران شرکت ها، دولت ها، سازمان ها و مراکز غیر انتفاعی خدمات توصیه‌ای و مشاورهای ارائه می‌دهد.
دوستداران حرفه مشاوره مدیریت، آن را به این شکل تعریف کرده‌اند: وقتی کسی از شما نشانی مکانی را می‌پرسد و شما به او می‌گویید که دو ایستگاه پیش از شما پیاده شود، یک خدمت مشاورهای ارائه کرده‌اید . همچنین وقتی که شما کنترل مستقیم بر افراد ندارید و با این حال از آنها می خواهید که به توصیه های شما عمل کنند، با یک مسئله دشوار مشاوره ای روبه‌رو شده‌اید.
از این تعریف که بگذریم، با جمع‌بندی تعریف‌های گفته شده، نتیجه‌گیری می‌شود که مشاوره مدیریت کمک به شرکت ها برای ارتقای عملکرد، از راه تجزیه و تحلیل وضعیت و مشکلات موجود و طراحی برنامه‌های آتی است. این کمک می‌تواند در قالب بهبود یا انتقال از یک وضعیت به وضعیت دیگر و از راه شناسایی و تشریح تجربه‌های موفق شرکت ها، تکنیک های تحلیلی ، مدیریت تغییر ، بهبود مهارت ها، پیاده‌سازی تکنولوژی، تدوین استراتژی یا بهره‌گیری از دیدگاه های صاحب‌نظران انجام شود. مشاوران مدیریت معمولاً از متدولوژی ها و چارچوب های ویژه‌ای برای شناسایی مشکلات یا ارائه راه‌حل های کارا و اثر‌بخش برای انجام فعالیت های کسب و کار بهره می‌گیرند.
- به صورت کلی، خدمات اصلی که توسط مشاوران مدیر ارائه می شود، شامل موارد زیر است:
۱- طراحی و انجام مطالعات ویژه، ارائه رهنمود، طراحی و برنامه‌ریزی و مساعدت حرفه‌ای و فنی برای پیاده‌سازی تصمیمات؛
۲ – بازنگری و پیشنهاد بهبود خطی‌مشی ها، مراحل، سیستم‌ها، روش ها و ارتباطات سازمانی؛
۳- معرفی ایده‌ها ، مفاهیم و روش‌های جدید مدیریتی.
- تفاوت مشاور مدیر با مدیر :
مشاور مدیر، بنا بر موقعیتی که دارد، می‌تواند بر فرد، گروه یا یک سازمان تاثیر‌گذار باشد، ولی قدرت مستقیم برای ایجاد تغییر یا اجرای برنامه‌ها، ندارد. در مقابل، یک مدیر کسی است که مسئولیت مستقیم برای اجرای امور و تصمیم‌ها را دارد. بیشتر افرادی که در سازمان دربخش های صفی قرار دارند، به نوعی، کار مشاورهای انجام می‌دهند؛ حتی اگر به نام مشاور شناخته نشوند. مدیران صفی در سازمان ها فعالیت های برنامه‌ریزی، اعمال توصیه‌های لازم، حمایت و پیشنهاد در امور مربوط به نیروی انسانی ، مدیریت مالی ، بازرسی، تحلیل سیستم ، تحقیقات بازار ، طراحی محصول ، برنامه‌ریزی بلندمدت ، اثربخشی سازمانی ، امنیت، توسعه منابع انسانی را برنامه‌ریزی می‌کنند و ضمانت اجرای آن را نیز فراهم می‌سازند.
- مزایای بهره‌گیری از خدمات مشاوره مدیریت
دیدگاه مستقل : با توجه به اینکه مشاوران مدیریت از اعضای سازمان نیستند، تصویر روشنی از مشکل ارائه کرده، ایده‌های جدید و پیشنهادهای بدون جهت‌گیری را ارائه می‌دهند، به عبارتی دیگر: دیدگاه مستقل مشاوران، به سازمان کمک می‌کندتا بدون نگرانی از جهت‌گیری های احتمالی ذی‌نفعان سازمان، در پی طرح مسئله و یافتن راه حل آن باشند.
توانمندی های ویژه: مشاوران مدیریت دارای دانش، مهارت و تخصص در یک زمینه ویژه و حوزه تخصصی هستند. یافتن افرادی که در سازمان متخصص، در تمام زمینه‌ها باشند، اگر غیرممکن نباشد، بسیار دشوار است.
خدمات حرفه‌ای دوره‌ای: مشاوران مدیریت، در هر زمان که شرکت تمایل داشته باشد خدمات حرفه‌ای ارائه می‌دهند. به کارگیری مشاوران در مقایسه با استخدام مدیران و کارکنان جدید، هزینه‌های کمتری (به ویژه در درازمدت) به شرکت تحمیل می‌کند.
- نقش‌های مشاور مدیر
– مشاور به عنوان یک راهنمای حرفه‌ای درازمدت.
– مشاور به عنوان عامل تغییر : مشاوران مدیریت، کاتالیزور تغییرات هستند، آنها همزمان با حل مشکل مشتری، راههای اجرای آن را نیز پیدا می‌کنند. این راه‌حل ها اغلب نیازمند تغییراتی در ساختار سازمانی، فرایندها یا مسئولیت‌های شغلی است، البته توصیه‌های مشاوران مدیریت زمانی ارزشمند است که تغییرات مورد نظر آنها از سوی کارکنان و مدیران درک و تایید شود.
– مشاور به عنوان حرفه‌ای و متخصص در یک زمینه ویژه .
_ مشاور برای تعریف مشکلات و مسائل : در برخی موارد، کارکنان و سازمان‌ها آنچنان به مشکل نزدیک هستند و در آن گره خورده‌اند که نمی‌توانند آن را تشخیص دهند. در چنین حالتی مشاور به یاری سازمان ها آمده، از راه همراهی، با افراد، آنها را در شناسایی مشکل یاری می‌کند.
– مشاور به عنوان یک معلم برای آموزش مهارت های مختلف به کارکنان و مدیران.
– مشاور برای اجرای تصمیمات دردسرساز مدیران: هیچ یک از کارکنان یا مدیران داخلی تمایل ندارند مسئولیت اخراج یا ارزیابیهای دشوار را بر عهده بگیرند و ترجیح می‌دهند یک فرد بیرونی که عنوان مشاور مدیریت به پیشنهادهای او جنبه رسمی و حرفه‌ای می‌دهد، این مسئولیت را بر عهده بگیرد.
– مشاوران برای روح و زندگی جدید بخشیدن به سازمان یا حتی ایجاد یک کسب و کار یا شاخه‌های جدید کسب و کار در سازمان ایفای نقش می کنند.