واژه لنگرگاه‌های شغلی Career Anchors ﺑﺮای اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر ﺗﻮﺳﻂ ادﮔﺎرﺷـﺎﯾﻦ اﺑـﺪاع ﺷـﺪ . اﯾـﻦ واژه ﺑﺮای ﺷﺨﺺ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻋﺒﺎرت از ﺧﻮدﭘﻨﺪاری ﻓﺮد ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ﺳﻪ ﻣﻘﻮﻟـﻪ ﻋﻤـﺪه ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ:
۱) اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽﻫﺎی ادراک ﺧﻮد
۲) ارزشﻫﺎی اﺳﺎﺳـﯽ و ﻣﻬﻢ
۳) اﺣﺴﺎس ﺗﮑﺎﻣﻞ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﮕﯿـﺰه ﻫـﺎ و ﻧﯿﺎزﻫـﺎﯾﯽ ﮐـﻪ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﻣﺴـﯿﺮ پیشرفت شغلی است .
پژوﻫﺶﻫﺎی اوﻟﯿﻪ ﺷﺎﯾﻦ در دﻫﻪ ۱۹۷۰ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺧﻮدﭘﻨﺪاری ﺗﮑﺎﻣـﻞ ﯾﺎﻓﺘـﻪ اﻓﺮاد در ﭘﻨﺞ ﻣﻘﻮﻟﻪ ارزشﻫـﺎ، اﻧﮕﯿـﺰه ﻫـﺎ و ﻧﯿﺎزﻫـﺎی اﺳﺎﺳـﯽ ﻣـﻨﻌﮑﺲ ﻣـﯽ ﺷـﻮد ﮐـﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨــﺪ از :
- ۱) اﺳــﺘﻘﻼل و ﺧﻮدﻣﺨﺘــﺎری
- ۲) اﻣﻨﯿــﺖ و ﺛﺒــﺎت
- ۳) ﺷﺎﯾﺴــﺘﮕﯽ ﻓﻨــﯽ ﮐﺎرﮐﺮدی
- ۴) ﺷﺎﯾﺴﺘﮕﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ
- ۵) ﺧﻼﻗﯿﺖ ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﯽ
اﻟﺒﺘـﻪ ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت وﺳﯿﻊ ﻣﺸﺎﻏﻞ در دﻫـﻪ ۱۹۸۰ ﺳـﻪ ﻣﻘﻮﻟـﻪ دﯾﮕـﺮ از ﻟﻨﮕﺮﻫـﺎی ﺷـﻐﻠﯽ از ﺳـﻮی ﺷـﺎﯾﻦ آﺷﮑﺎر ﺷـﺪ:
- ۱) ﺧـﺪﻣﺖ و از ﺧﻮدﮔﺬﺷـﺘﮕﯽ و اﯾ ﺜـﺎر
- ۲) ﭼـﺎﻟﺶ ﻣﺤـﺾ
- ۳) ﺳـﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ
همانطور که مسیر شغلی و زندگی تکامل پیدا می کند اغلب افراد درمی یابند که یکی از هشت مقوله می تواند به عنوان لنگرگاه شغلی در نظر گرفته شود :
-
۱) ﺷﺎﯾﺴﺘﮕﯽ ﻓﻨﯽ- ﮐﺎرﮐﺮدی Technical / Functional Competence anchor
در اﯾﻦ ﻟﻨﮕﺮ اﺻﻮﻻ ﻓﺮد ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻣﺤﺘـﻮای ﺧﻮدﮐـﺎر ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﺮای اﺳﺘﺨﺪام در ﻣﻮﻗﻌﯿـﺖ ﻫـﺎ و ﻣﺸـﺎﻏﻞ ﻓﻨـﯽ و ﺗﺨﺼﺼـﯽ ﺗﻤﺎﯾﻞ دارد.
-
۲) ﺷﺎﯾﺴﺘﮕﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ Managerial Competence Anchor
در اﯾﻦ ﻟﻨﮕﺮ ﺷﺨﺺ از ﻃﺮﯾﻖ ﻓﺮﺻـﺖ ﺑـﺮای ﺗﺤﻠﯿـﻞ و ﺣـﻞ ﻣﺴــﺎﯾﻞ ﻣﻔﻬــﻮﻣﯽ ﭘﯿﭽﯿــﺪه ﺗﺤــﺖ ﺷــﺮاﯾﻂ ﻧــﺎﻣﻌﯿﻦ و وﺟــﻮد اﻃﻼﻋــﺎت ﻧــﺎﻗﺺ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺸـﺎﻏﻞ ﻣـﺪﯾﺮﯾﺘﯽ در ﺳـﺎزﻣﺎن ﻫـﺎی ﺑـﺰرگ ﺗﻤﺎﯾﻞ دارد.
-
۳) اﻣﻨﯿﺖ و ﺛﺒﺎت Security Anchor
اﺻﻮﻻ در اﯾﻦ ﻟﻨﮕﺮ ﺷﺨﺺ از ﻃﺮﯾﻖ اﻣﻨﯿـﺖ ﺷـﻐﻠﯽ و دﻟﺒﺴـﺘﮕﯽ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد .
-
۴) ﺧﻼﻗﯿﺖ ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﯽ Creativity and innovation Anchor
در اﯾﻦ ﻟﻨﮕﺮ ﻓـﺮد ﺑﻪ وﺳـﯿﻠﻪ ﻧﯿـﺎز ﺑـﺮای ﺳـﺎﺧﺖ ﯾـﺎ اﯾﺠـﺎد ﭘﺮوژهﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺧﻮد اوﺳﺖ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد.
-
۵)اﺳﺘﻘﻼل و ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎری Autonomy Anchor
در اﯾـﻦ ﻟﻨﮕـﺮ اﺻـﻮﻻ ﺷـﺨﺺ ﺟﻮﯾـﺎی ﻣﻮﻗﻌﯿـﺖ ﻫـﺎی ﮐﺎری اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﻮردار از ﺣﺪاﮐﺜﺮ آزادی از ﻟﺤﺎظ ﻗﯿـﺪ و ﺑﻨـﺪﻫﺎی ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ و از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد.
-
۶)ﺧﺪﻣﺖ و از ﺧﻮد ﮔﺬﺷﺘﮕﯽ و اﯾﺜـﺎر Serve and selflessness and self-sacrifice
در اﯾـﻦ ﻟﻨﮕـﺮ ﻓـﺮد ﺑـﺮای ﺧـﺪﻣﺖ و دﻧﺒـﺎل ﮐﺮدن آرﻣﺎﻧﯽ ﻣﻘﺪس و ﻧﯿﺰ رﻓﻊ ﻧﯿﺎزﻫﺎی دﯾﮕﺮان ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد.
-
۷)ﭼﺎﻟﺶﻫﺎی ﻣﺤﺾ Upon challenge
در اﯾﻦ ﻟﻨﮕﺮ ﻓﺮد ﺑـﺮای ﭼﯿـﺮه ﺷـﺪن ﺑـﺮ ﻣﻮاﻧـﻊ ﻋﻤـﺪه، ﺣـﻞ ﻣﺴﺎﯾﻞ دﺷﻮار ﯾﺎ ﺑﺮد از رﻗﯿﺒﺎن ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺮﺳﺨﺖ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد
-
۸) ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ Lifestyle
اﻓﺮاد ﺑﺎ اﯾﻦ ﻟﻨﮕﺮ، ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﺗﻌﺎدل ﻣﯿﺎن ﻣﺴﯿﺮ ﺷﻐﻠﯽ و ﺧـﺎﻧﻮادﮔﯽ ﻓﺮدی ﺧﻮﯾﺶ ﮔﺮاﯾﺶ دارد.
ﻟﻨﮕﺮﻫﺎی ﺷﻐﻠﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺑـﯿﻦ ﮔـﺮاﯾﺶ ﻫـﺎی ﺷـﻐﻠﯽ اﺷﺨﺎص و ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺎری ﺑﺎﻋﺚ رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ،اﻓﺰاﯾﺶﺗﻌﻬﺪ وﻋﻤﻠﮑﺮدﺧﻮاﻫﺪ ﺷـﺪ، در ﺣﺎﻟﯽﮐﻪ ﻧﺎﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑـﻮدن آن، ﺑﺎﻋـﺚ ﻧﺎرﺿـﺎﯾﺘﯽ وﺗﻐﯿﯿـﺮ ﺷـﻐﻞ ﻣـﯽ ﺷـﻮد.ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ، ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ در اﻧﺘﺨﺎب اﻓﺮاد ﺑﺮای ﻣﺸـﺎﻏﻞ ﺑﺎﯾـﺪ ﺳـﻌﯽ ﮐﻨﻨـﺪ ﮐﻪ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ و ﮔـﺮاﯾﺶ اﻓـﺮاد ، ﻣﺘﻨﺎﺳـﺐ ﺑـﺎ ﻣﺸـﺎﻏﻞ و ﻣﺤـﯿﻂ ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ باشد .
درست همانطور که قایق ها لنگرهای خود را به آب می اندازد تا در ساحل باقی بمانند، افراد نیز برای پیدا کردن و تثبیت مسیر شغلی خود در سازمان همین کار را انجام می دهند.لنگرگاه های شغلی، الگوهای مشخصی از استعدادها، ظرفیت ها ، انگیزه ها، نگرش ها و ارزش های تصور شده بوسیله فرد است که مسیر ترقی شغلی مشخصی را بعد از چندین سال تجربه و بازخورد از دنیای واقعی هدایت و تثبیت می نماید.
منظور ادگار شاین از لنگرگاه های شغلی توجه به ۲ نکته زیر است :
۱ – لنگرهای شغلی هر یک از کارکنان هم برای «خود» و هم برای «مدیران سازمان» شناخته شود.
۲- سازمان و مدیریت آن با استفاده از تکنیک های :
گسترش شغل job-enlargement
گردش شغلی job-Rotation
غنی سازی شغلی job-enrichment
متنوع سازی job-diversification
امکان اشتغال مفید برای هر یک از کارکنان را با لنگری متفاوت بوجود آورد.
انتظار می رود افراد پس از خود سنجی با استفاده از بازار کار، برای خود هدف گذاری نموده و از طریق فرصت های شغلی «job-opening» با اهداف شخصی شغل مورد نظر خود را انتخاب می نمایند .
در پایان نتیجه می گیریم که :