منطقه گندم بریان با نام های گندم برشته و ریگ سوخته نیز شناخته می شود که در ۸۰ کیلومتری شمال شهرستان شهداد (خبیص) در استان کرمان واقع شده و مساحت آن حدود ۲۰۰ کیلومتر مربع است. سطح گندم بریان پوشیده از سنگ‌ها و گدازه‌های بازالتی سیاه‌رنگ آتشفشانی است. پس از رود شور زمینهای ماسه ای قرار دارند که شیب تندی به سمت شمال دارند که این مکان به گدار باروت شهرت دارد .

پس از گدار باروت دشتی ریگی با رسوبهای آتشفشانی در سمت شرق قرار دارد که پس از آن دشت گندم بریان واقع شده است. بر روی دشت قشری از بازالت قرار گرفته است که عبور از آن را دشوار میکند. در بسیاری از مقالات، جراید و وب سایت ها این نقطه را گرمترین نقطه کره زمین عنوان کرده اند که فاقد اعتبار است.

این سنگ‌ها از نوع آذرین بیرونی هستند و تقریبا به‌ غیر از قسمت شمالی این تپه ، دور تا دور آن‌ را دیواره‌ای خاکی با ارتفاعات مختلف که بلندترین آن از ۳۰متر تجاوز نمی‌کند مانند قلعه فرا گرفته است. سنگ‌های گدازه‌ای سیاهرنگ که ارتفاع برخی از آنان حدود ۴متر است نیز تمامی سطح فوقانی دیواره‌های خاکی را پوشانده است.

همزیستی خاک زرد رنگ پایه و سنگ‌های سیاه بازالتی، از جمله پدیده‌های بی‌نظیر در این مکان است که زیبایی زائد‌الوصفی به منطقه گندم بریان بخشیده است. ارتفاع ۴۸۳متری از سطح دریا و ریخت‌شناسی (Morphology) منحصر به‌فرد تپه گندم بریان ، این مکان را از دیگر مناطق ریگزار و پست پیرامونش متمایز کرده است.۶۳۵۰۳۳۷۶۶۴۹۳۹۳۵۳۸۹

چنانچه از طریق تصاویر ماهواره‌ای به گندم بریان نگاه کنیم، این تپه مانند ملاقه‌ای است که دسته آن در سمت شمال قرار می‌گیرد. شایان ذکر است ناحیه شمالی گندم‌بریان با دشت‌های پیرامونش همسطح می‌شود و تنها خاک سیاه رنگش (گدار باروت) که مانند دسته ملاقه است موجب می‌شود که اشتباه کنیم و آن را همسطح تپه گندم بریان تصور کنیم. 

خواندن این مطلب پیشنهاد می شود :  حیران در تمام فصول

سه دهانه آتشفشانی گندم بریان با نام های آتشفشان کردوانی، آتشفشان محمودی و آتشفشان کلوت شناخته میشوند. نامگذاری دهانه ها به نام بزرگان کویر به پاس زحمات و تلاشهای این عزیزان در شناساندن مناطق ناشناخته کویری و بیابانی ایران انجام گرفته است . 

 انتخاب نام گندم بریان برای این منطقه احتمالا به این دلیل بوده است که وقتی کاروان های بین قهستان و شهداد بار خود را در این محل بر زمین می گذاشتند دانه های گندمی که بر روی سنگهای بازالتی قرار میگرفته بعد از مدتی از شدت گرما بریان می شدند و از این روی نام گندم بریان بر آن نهاده شده است.

 فرضیه قطب گرمایی زمین در لوت ابتدا در سال ۱۹۵۲ مطرح شد و پس از بررسی های هوایی، غرب نصرت آباد واقع در ریگ یلان را به عنوان گرمترین نقطه زمین مطرح کرد. درسال های بعد تئودور مونو همان مکان را به عنوان قطب گرمایی زمین تایید کرد. پروفسور پرویز کزدوانی فرضیه قطب گرمایی منطقه گندم بریان در لوت را مطرح کرد. این که این فرضیه بر پایه چه اسناد و مدارکی مطرح شد در حوصله این نوشتار نمی گنجد ولی با استناد به آمار ایستگاه های زمینی در نزدیکترین مناطق به بیابان لوت گرمترین نقطه این بیابان در چاله مرکزی لوت پیشبینی شده است. (آمار اداره هواشناسی کشور سال ۱۳۵۵).

با استناد به آمار ثبت شده ناسا بالاترین دمای سطح زمین در لوت در نقاط مختلف ریگ یلان در شرق لوت ثبت شده است نه تنها گندم بریان گرمترین نقطه  لوت نیست بلکه فاصله هوایی آن تا نقاط ثبت شده ناسا، ۱۵۰ کیلومتر فاصله دارد.

خواندن این مطلب پیشنهاد می شود :  خانه حاج حسین آقا ملک

https://monajemi.ir/?p=7670

لطفا با ارسال نظرات خود ما را در پیشبرد اهداف مشایعت فرمایید.