متخصص و استاد مدیریت، هنری مینتزبرگ،میگوید: برای دستهبندی کارکردهای مختلف یک مدیر، ۱۰ نقش یا رفتار اصلی وجود دارد چرا که شما به عنوان مدیر، هر روز در نقشهای زیادی فرو میروید. مثلا ممکن است در کنار رهبری تیم مجبور باشید اختلافی را حل و فصل کنید، در مورد قراردادهای جدید مذاکره کنید، در جلسهی هیئت مدیره به عنوان نمایندهی واحد خود شرکت کنید و یا درخواست یک سیستم کامپیوتری جدید را تأیید کنید.
وی در کتابی به نام «Mintzberg on Management» که در سال ۱۹۹۰ منتشر شده است، این ده نقش مدیریتی را به شرح زیر بیان کرده است:
-
مقام تشریفاتی
-
رهبر
-
رابط
-
گیرنده اطلاعات
-
نشردهنده اطلاعات
-
سخنگو
-
کارآفرین
-
آشوبزدا
-
تخصیص دهندهی منابع
-
مذاکره کننده
حال به توضیح مختصر هر یک از این بخش ها می پردازیم :
نقشهای فردی
۱. مقام تشریفاتی: شما به عنوان یک مدیر، دارای مسئولیتهای اجتماعی، تشریفاتی و قانونی هستید. از شما انتظار میرود که منبع الهام باشید. در این مقام افراد شما را به چشم فردی دارای قدرت و یک مقام تشریفاتی میبینند.
۲. رهبر: شما در این نقش، رهبری تیم، واحد و یا شاید تمام سازمان را به دست میگیرید و عملکرد و مسئولیتهای همه افراد گروه را مدیریت میکنید.
۳. رابط: مدیران باید با افرادِ درون و بیرون سازمان در تماس باشند. شما باید بتوانید به نمایندگی از طرف سازمان خود به شکلی موثر شبکه ارتباطی ایجاد کنید.
نقشهای اطلاعاتی
نقشهای مدیریتی این دسته به پردازش اطلاعات مربوط میشوند:
۴. گیرنده اطلاعات: در این نقش، شما بطور منظم به دنبال یافتن اطلاعاتی درباره سازمان و صنعت و تغییراتی در محیط کسب و کار خود هستید. به علاوه، از نظر بهره وری و سلامت عملکرد ،مدام بر اعضای تیم خود نظارت میکنید.
۵. نشردهنده اطلاعات: در این نقش،اطلاعات بالقوه و مفید را بین همکاران و اعضای تیم خود نشر میدهید.
۶. سخنگو: مدیران نماینده و سخنگوی سازمان خود هستند. پس شما در این نقش، اطلاعاتی درباره سازمان و اهداف آن را به دنیای بیرون از سازمان انتقال میدهید.
نقشهای تصمیمگیری
در این دسته، نقشهایی قرار دارند که به استفاده از اطلاعات مربوط میشوند:
۷. کارآفرین: شما به عنوان یک مدیر، مسئول ایجاد و کنترلِ تغییر در سازمان هستید و این به معنای حل مسائل، تولید ایدههای جدید و پیادهسازی آنهاست.
۸. آشوبزدا: وقتی تیم یا سازمان با مانعی غیرمنتظره برخورد میکند، مدیر باید کنترل اوضاع را در دست بگیرد. به علاوه، شما باید به حل و فصل اختلافاتِ ناشی از برخورد با این موانع نیز رسیدگی کنید.
۹. تخصیص دهنده منابع: از جمله مواردی که به تصمیم شما بستگی دارد، بهترین محل برای استفاده از منابع سازمان است. این امر شامل تخصیص بودجه و همچنین نیروی انسانی و سایر منابع سازمان میشود.
۱۰. مذاکره کننده: شاید لازم باشد تا در مذاکرات مهم درون تیم، واحد یا سازمان حضور پیدا کرده یا آنها را هدایت کنید.