نظریه بوروکراسی(Bureaucracy Theory)  در مدیریت از جمله رهیافت های سنتی بود که توسط ماکس وبر (weber) جامعه شناس و روشنفکر آلمانی، در اواخر قرن نوزدهم میلادی توسعه و نشر پیدا کرد .

نظریه های وبر عمدتاً حالت توصیفی داشت و وی بر این مسئله اساسی که چگونه می توان ساختار سازمان ها را به طور مناسبی طراحی کرد، متمرکز شده بود و افکار و نظریات او تأثیر عمده ای بر رشته های مدیریتی و جامعه شناسی گذاشت به طوری که دولت وقت آلمان موضوع ویژه مورد مطالعه وبر شد .

وی بر این باور بود که افراد به دلیل موقعیت اجتماعی خاص و وجهه و اعتبارشان ، اقتدار می یابند و در منصب های اصلی و مهم ساختار اجتماعی آلمان قرار می گیرند نه به دلیل توانایی ها و شایستگی هایشان !! و به همین دلیل مدعی بود که سازمان ها با همه ظرفیت و توان خود کار نمی کنند و بنابراین باید شکل جدید از سازمان را طراحی کرد که به حل این موضوع کمک کند.

در عمق تفکر وبر مفهوم بوروکراسی قرار دارد ، یعنی شکل سازمانی مطلوب که به طور منطقی طراحی گردد، بسیار کارا باشد، از اصول و منطق و نظم پیروی کند و بر مبنای اختیار مشروع بنا نهاده شده باشد.

از جمله ویژگی های خاص بوروکراسی وبر میتوان به موارد ذیل اشاره کرد :

  • تقسیم کار روشن : مشاغل به خوبی تعریف می شوند و کارکنان به خوبی در آنها مهارت می یابند.
  • سلسله مراتب اختیارات روشن : اختیار و مسئولیت برای هر منصب به خوبی تعریف می شود و هر مقامی به مقام بالاتر از خود گزارش می دهد.
  • قواعد و رویه های رسمی : دستورالعمل های مکتوب رفتارها و تصمیم ها را هدایت می کند و سوابق پرونده ها به طور مکتوب نگهداری می شود.
  • برخورد غیر شخصی : قواعد و رویه ها به طور یکسان و بدون استثناء در مورد همه رعایت می شود و با هیچ کس برخورد ویژه صورت نمی گیرد.
  • مسیر ترقی مبتنی بر شایستگی : انتخاب و ارتقاء کارکنان بر مبنای توانایی عملکرد آنها صورت می گیرد.
خواندن این مطلب پیشنهاد می شود :  اقلیم ایران بوروکراسی را نمی‌پذیرد!

وبر بر این باور بود که سازمان ها در حالت بوروکراسی بهتر عمل می کنند و از منابع نیز به طور کارا استفاده می شود و عدالت و انصاف در برخورد با کارکنان و ارباب رجوع رعایت می گردد .  وبر بر این باور بود که سازمان اداری کاملا بوروکراتیک، از دید صرفاً فنی، سازمانی است که توان رسیدن به بالاترین سطح را دارد و از نظر دقت و ثبات و رعایت انضباط و قابلیت اعتماد بر هر نوع دیگری از سازمان برتری دارد. در واقع بوروکراسی قابلیت پیش بینی رفتار افراد سازمان را افزایش می دهد و هم ار حیث کارایی زیاد و هم از حیث قلمرو و عملیات بر انواع دیگر سازمان برتری دارد و به طورکلی برای انجام هر نوع کار اداری قابل استفاده است.

https://monajemi.ir/?p=19597

لطفا با ارسال نظرات خود ما را در پیشبرد اهداف مشایعت فرمایید.