حالا که پس از چند دهه قفل سفر گردشگری به مصر باز شده است ، بد نیست درباره یکی از آثار باستانی مشهور آن یعنی چیزی که با نام “مجسمه ابوالهول” میشناسیم ، مطالبی را تحریر کنیم .البته در حقیقت مجسمه ابوالهول ، نمونه شاخصی از مجموعه بسیار زیاد این نوع مجسمه در مصر است که از دوران باستان به جا مانده است . نمونهای با ۱۷ متر ارتفاع و ۳۹ متر طول که تقریبا بی همتاست.
ابوالهول (به لاتین Sphinx) نام غول افسانههای مصر باستان است که از ترکیب پیکر شیر و سر انسان تشکیل شده و مجسمهای که گاه به بال پرندگانی چون عقاب هم مزین میشده و در مواردی کله گربه یا حیوانی شبیه به آن برایش تراشیده میشده است و برخی آن را مظهر آفتاب لقب دادهاند و بسیاری هم به کارکرد محافظتی آن از دید گذشتگان اشاره کردهاند.از نمونههای مشابه این مجسمه ها در کشورمان میتوان به شیردالها ، هما و … اشاره کرد که که چند نمونه از آنها در تخت جمشید به چشم میخورند.بسیاری از مورخان ریشه این سبک مجسمه سازی را مرتبط با تمدن بینالنهرین خوانده و فراوانی انواع آن در محدوده یونان، ایران و مصر را در همین راستا ارزیابی کردهاند . این در حالی است که شواهدی مانند قدمت کمتر نمونههای مشابه در آسیای شرقی هم موید این نظریه است.
اما شهرت ابوالهول فارغ از جثه بزرگش شاید بیشتر به این دلیل باشد که در کنار اهرام بزرگ به جای مانده از مصر باستان قرار گرفته و به نگهبانی شباهت یافته که در حال مراقبت از یکی از بزرگترین میراث تاریخی جهان است . این مجسمه غول پیکر در کنار دومین هرم بزرگ (با نام خِفرع) از مجموعه اهرام جیزه در حاشیه شمالی شهر امروزی قاهره قرار گرفته است.شاید خالی از لطف نباشد که به روایت تصویر سری بزنیم به مجسمهای که نگهبان تنها بازمانده عجایب هفتگانه جهان (هرم بزرگ خوفو) و همزادهایش است.
مجسمه ابوالهول و هرم بزرگ خوفو در تصویری که فرانسیس فریت در سال ۱۸۵۸ میلادی به ثبت رسانده است.
این تصویر هم در که در موزه عکاسی کمبریج نگهداری میشود، احتمالا در سال ۱۸۹۹ گرفته شده است؛ هرچند این تاریخ با زمان آغاز اکتشافات در محدوده اهرام جیزه (سال ۱۹۲۵ میلادی) همخوانی ندارد!
اتمام حفاری ها نشان داد که ابوالهول خیلی بزرگتر از آن چیزی بوده که تا یک قرن پیش به نظر میرسیده است.